Tag: handelingsgericht werken

Proef op de som

Studeren met dyscalculie

Auteur:Annemie Desoete, Valérie Van Hees, Wim Tops & Marc Brysbaert
Uitgeverij:Academia Press
Plaats:Gent
Jaar:2012
Pagina’s:60
ISBN-13: 9789038220444
Prijs:€ 19,99

“Cijfers doorkruisen, net als letters, ons dagelijks ons leven. Een vlotte verwerking van getallen en hoeveelheden is heel belangrijk, zowel om de juiste trein te nemen, op tijd te komen, een bijsluiter te lezen, een treintabel te begrijpen als om te betalen aan de kassa. Anders dan bij het lezen, waar kleine fouten de betekenis van de tekst niet volledig teniet doen, leidt rekenen tot ‘goede’ of ‘foute’ resultaten’. De impact van dyscalculie op het algemeen functioneren is dan ook vrij groot.”

In een tijd waarin nagenoeg alle aandacht lijkt te gaan naar sociale en emotionele, gedrags- en ontwikkelingsproblemen, dreigt te kennis over leermoeilijkheden zoals lees-, spelling– en rekenproblemen in een snel tempo verloren te gaan. Niet in het minst omdat de verschillende onderwijskoepels en hun vormingsorganisaties daar niet langer op inzetten. Daarbij lijken ze – en hier geef ik hen het voordeel van de twijfel – te vergeten dat inzetten op handelingsgericht werken, handelingsgerichte diagnostiek, consultatieve leerlingbegeleiding en diverse diagnostische profielen tot niets leidt als die niet ondersteund worden door de nodige kennis over leermoeilijkheden en leerstoornissen. Ik weiger aan deze trend toe te geven. Vandaar dat ik dit boekje, intussen al acht jaar oud, met plezier weer onder de aandacht brengt. Omdat het wetenschappelijke inzichten koppelt aan concrete ervaringen. Het helpt alvast de handelingsverlegenheid van veel leerkrachten op te lossen. En alleen al daarvoor verdient het de nodige aandacht.

Het geheel bestaat uit een documentaire (bijgeleverd op dvd) en een educatief pakket. De bedoeling van beide is om de lezer de wereld van kinderen, jongeren en volwassenen met dyscalculie te leren kennen en te begrijpen. Want dit zijn de noodzakelijke voorwaarden om aan deze personen te gepaste ondersteuning te kunnen bieden. Om dit doel te bereiken, worden de ervaringen van de personen met dyscalculie zowel in de documentaire als in het boek gekoppeld aan wetenschappelijke inzichten, waarbij het boek die wetenschappelijke inzichten verder uitdiept.

In een twaalftal hoofdstukjes komen verschillende thema’s aan bod, gaande van de hardnekkigheid en prevalentie van deze rekenstoornis tot en met de diagnose en behandeling ervan. Ook de taak van het onderwijs daarbij wordt toegelicht. Andere thema’s die aan bod komen zijn:

  • erfelijkheid
  • hersenonderzoek in verband met rekenproblemen en dyscalculie
  • oorzaken ende verschillende theorieën erachter
  • de verschillende verschijningsvormen
  • de comorbiditeit
  • de (veranderende) kenmerken doorheen de schoolloopbaan

Een zeer uitgebreide literatuurlijst laat de geïnteresseerde daarenboven toe zich verder te verdiepen in de wereld van rekenproblemen en dyscalculie.

Aangeraden aan iedereen die zich snel en wetenschappelijk juist wil informeren.

Dialooginstrument HGW

Meer diepgang in de collegiale dialoog

Auteur:Tijn Nuyens
Uitgeverij:Bazalt
Plaats:Rotterdam
Jaar:2016
Pagina’s:–
ISBN-13:9789461182197
Prijs:€ 44,-

“Veel Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs hebben gekozen voor Handelingsgericht Werken als richtinggevend concept om inhoud te geven aan de inrichting van de leerlingbegeleiding. Leraren die de onderwijsbehoeften van alle leerlingen kennen en hierop hun handelen baseren, dragen actief bij aan het realiseren van Passend Onderwijs.”

Het formuleren van de onderwijsbehoeften van de leerling is één van de belangrijkste aspecten van het handelingsgericht werken. Meer nog: in Vlaanderen is dit een verplicht onderdeel van de verslagen en gemotiveerde verslagen die in het kader van het M-decreet en het inclusief onderwijs – in Nederland gebruikt men de term Passend Onderwijs moeten geschreven worden als toegangsticket tot het ondersteuningsaanbod of het buitengewoon onderwijs. Alles staat en valt dus met het formuleren van de zorgvraag van de leerling door de leerkracht. En net dat blijkt – onder andere uit de mdo’s die ik bijwoon – nog heel moeilijk te zijn voor heel veel leerkrachten. Met andere woorden: geen geformuleerde zorgvraag, geen geformuleerde onderwijsbehoeften. Dit Dialooginstrument HGW is dan ook de ideaal reisgezel op de tocht naar het formuleren van de zorgvraag en de daarbijhorende onderwijsbehoeften. Meer nog: het koppelt die onderwijsbehoeften aan de benodigde leerkrachtvaardigheden én peilt naar de visie van de leerkracht op de haalbaarheid van de voorgestelde oplossingen. Uniek in zijn soort, zou dit instrument dan ook veel bekender in Vlaanderen moeten zijn dan het nu is. Omdat leerkrachten, schoolteams, pedagogische begeleiders, competentiebegeleiders, onderwijsbegeleiders en leerkrachtopleiders erdoor een methodiek en instrument krijgen aangereikt dat volgens mij momenteel zijn gelijke niet kent.

Het instrument heeft als doel om de leerkracht te helpen bij het formuleren van de onderwijsbehoeften van een leerling op vier verschillende domeinen:

  • gedrag
  • gezondheid
  • leren
  • werkhouding

Het gaat over een dialoogsessie tussen twee personen (leerkracht en …) die bestaat uit de volgende zeven stappen:

  1. Het benoemen van stimulerende en belemmerende factoren
  2. Het benoemen van het doel dat men met de leerling wil bereiken
  3. Het formuleren van de onderwijsbehoeften
  4. Het verkennen van de mindset van de leerkracht
  5. het formuleren van de leraarvaardigheden
  6. Het formuleren van het planmatig handelen
  7. Het vastleggen van de afspraken

Voor elk van de vier domeinen bevat het Dialooginstrument HGW kaartjes die de onderwijsbehoeften van de leerling koppelen aan de bijbehorende (en benodigde) leerkrachtvaardigheden. Voor het domein Leren zijn de leerkrachtvaardigheden daarenboven ingedeeld in instructie- en managementvaardigheden. Deze domeinkaartjes zijn vergezeld van kaartjes die helpen om na te gaan wat het perspectief is van de leerkracht (mindset) en hem helpen om het probleem planmatig aan te pakken (planmatig handelen).

Hoe je werkt met het dialooginstrument zie je in het onderstaande filmpje.

Een absolute aanrader!