Omgaan met controverse en polarisatie in de klas

Auteur:Maarten Van Alstein (Vlaams vredesinstituut)
Uitgeverij:Pelckmans Pro
Plaats: Kalmthout
Jaar:2018
Pagina’s:179
ISBN-13: 9789463371544
Prijs:€ 20,-

“Diversiteit moet niet beperkt worden tot louter cultureel-etnische of religieuze verscheidenheid.”

“De diversiteitsvlag dekt verschillende ladingen, zoals gender, leeftijd, sociaal-economische achtergrond, opleidingsniveau, gezinssituatie, levensbeschouwing, politieke voorkeuren, mediaconsumptie enzovoort.”

“We reduceren mensen niet eenduidig tot het lidmaatschap van één bepaalde groep.”

Je hoorde het al meteen na de vorming van de meest recente Vlaamse regering. De vrees voor een verdere polarisatie van de Vlaamse samenleving in het algemeen en het Vlaamse onderwijs in het bijzonder zit er bij velen in. Aangezien dit zich al vroeger aankondigde, kun je het boek van Maarten Van Alstein uit 2018 net niet profetisch noemen, maar toch… Het blijft een feit dat dit boek voor iedereen die met groepen jongeren in aanraking komt, op meer dan het juiste moment komt. Zij zullen in dit boek tal van tips en aanwijzingen vinden in verband met het voeren van moeilijke en zeer geladen gesprekken met en tussen jongeren die toch open, respectvol en met aandacht voor elke deelgroep – want de jongerengroepen zijn zeer divers samengesteld – verlopen. Het is dan ook een boek dat het verdient om door elk leerkrachtencorps gelezen (en daarna samen besproken) te worden.

Het boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel stelt de auteur de begrippen die hij in dit boek gebruikt scherp. Hij vertrekt vanuit de individuele klas als een spiegel van de hedendaagse superdiverse samenleving om van daaruit tegelijk het belang van goed onderwijs te benadrukken. Goed onderwijs dat rekening houdt met alle vormen van diversiteit en niet enkel de meer op de voorgrond waarneembare vormen zoals etnische en religieuze diversiteit. Ook de plaats en de handelingsbekwaamheid van de leerkracht in dergelijke superdiverse klassen worden aangesneden. Om tenslotte dieper in te gaan op de voor dit boek essentiële begrippen controverse en polarisatie.

De theoretische ruggengraat van dit boek vind je terug in het tweede deel. De auteur leg hierin uit waarom er moet gewerkt worden in de klas rond controverse en polarisatie, waarom er toch ruimte in de klas moet zijn om met elkaar in discussie te gaan en niet in het minst wat de positie van de leerkracht in dit alles is. Wil je de voorgestelde interventies uit het derde deel goed kunnen begrijpen, dan moet je dit deel zeker grondig lezen. Doe je dat niet, dan verliezen ze heel veel van hun kracht.

In het derde deel geeft Maarten Van Alstein de leerkracht tips en aanwijzingen om in de klas te werken aan controverse en polariserende thema’s. Hij doet aan de hand van verschillende scenario’s. Dit is dan ongetwijfeld ook het deel dat door leerkrachten het meeste zal gespaakt worden. Of net niet. In dit laatste geval is het dan misschien belangrijk om dit boek te herlezen met de volgende vraag in het achterhoofd: Hoe kunnen wij als leerkrachten omgaan met controverse en polarisatie in het leerkrachtenteam. Want laat ons eerlijk zijn, ook leerkrachtenteams zijn daar niet immuun voor.