Maand: november 2019

Hoofd vol TOS

Overlevingsgids voor jongeren

Auteur:Veerle Stevens, Jérôme Vergne & Beau Verhaar
Uitgeverij:Pica
Plaats: Huizen
Jaar:2019
Pagina’s:104
ISBN-13: 9789492525703
Prijs:€ 17,50

“TOS is een spectrumstoornis. Je hebt heel lichte vormen van TOS en je hebt ernstige vormen. Je hebt vormen waarbij alleen het uiten van taal een probleem is, waardoor woorden en zinnen er verkeerd uitkomen. En je hebt vormen waarbij ook het begrijpen van taal erg moeilijk is, waardoor woorden en zinnen van anderen niet goed worden begrepen.”

Ook in het onderwijs wordt er meer en meer aandacht gevraagd en geschonken aan kinderen met een taalontwikkelingsstoornis. Dankzij onder andere het werk van Jet Isarin is de handelingsverlegenheid van leerkrachten doorbroken. Daarnaast kan men in diverse boeken de nodige achtergrondkennis opdoen. Maar één vraag blijft in deze boeken onbeantwoord. Hoe beleven kinderen en jongeren met TOS het zelf? Daar komt nu verandering in. De drie auteurs van dit boek zijn immers jongeren met TOS die ons in samenwerking met Jet Isarin een inkijk geven in hun eigen leven en de manier waarop ze hun TOS beleven. Daarbij geven ze talloze tips door. Tips die teruggaan op zaken die hen geholpen of ondersteund hebben. Het mooie hieraan is dat ze – hoe vreemd dit ook kan klinken – een taal (uit)gevonden hebben om met andere jongeren met TOS te spreken. Kortom: een boek, bedoeld voor jongeren uit het voortgezet onderwijs, dat je ook als ouder, hulpverlener, leerkracht, … moet gelezen hebben.

Na een korte inleiding stellen de drie auteurs zichzelf heel kort voor. In het eerste hoofdstuk leggen de auteurs uit is wat TOS is aan de hand van allerlei situaties die ze meemaken. En heel belangrijk is dat voor hen hun taalontwikkelingsstoornis verder reikt dan de taal zelf. Ook problemen met executieve functies of met Theory of Mind (het herkennen en begrijpen van de eigen gevoelens en de gevoelens van anderen, het zich in anderen kunnen verplaatsen, …) zijn vaak aan de orde.

Het tweede hoofdstuk leert ons hoe het is om met een taalontwikkelingsstoornis deel te nemen aan het sociale verkeer met zijn vaak ongeschreven regels. In het derde hoofdstuk komt aan bod wat TOS op school zoals met zich meebrengt. Hetzelfde komt aan bod in het volgende hoofdstuk, maar dan met betrekking op de vrije tijd.

In de hoofdstukken vijf en zes vertellen Veerle en Jérôme uitgebreid over heel specifieke ervaringen: Veerle vertelt over op reis gaan, Jérôme over op stage gaan. Ook hier is de impact van hun taalontwikkelingsstoornis zeer duidelijk. In het zevende hoofdstuk hebben Jérôme en Beau tips verzameld die hun lotgenoten kunnen helpen maar ook hun omgeving. Het boek eindigt met een hoofdstukje over activiteiten en hulpmiddelen voor jongeren met een taalontwikkelingsstoornis.

Kortom, meer dan de moeite waard.

Growth mindset lessen

Voor de basisschool

Auteur:Katherine Muncaster & Shirley Clarke
Uitgeverij:Bazalt
Plaats: Rotterdam
Jaar:2019
Pagina’s:175
ISBN-13: 9789461182777
Prijs:€ 52,-

“Het begrip ‘growth mindset’ is een toegankelijk concept geworden om te beschrijven hoe leerlingen tegenover zichzelf en hun mogelijkheden zouden moeten denken om succesvol te zijn.”

“Een fixed mindset ontstaat doordat de aandacht voortdurend ligt op wat je kunt, en niet op je ontwikkeling en inzet.”

Velen zullen dit niet graag lezen, maar veel van wat er in artikels, presentaties of vormingen over de growth mindset-theorie van Carol Dweck gezegd en geschreven wordt, is vaak (ten dele of in zijn geheel) onjuist. Het bekt goed, ligt goed in de mond en klinkt aantrekkelijk, maar vaak vergeet men die ene uitspraak van Carol Dweck:

The claim of developing a ‘growth mindset’ is the most fixed mindset idea of the lot.

Maar als het geen eigenschap is van een persoon, wat is het dan wel? Het is een manier van denken in een specifieke situatie. Het is meer een strategie om met iets om te gaan dan een manier van zijn. Kortom: het werk van Carol Dweck werd en wordt zo vaak verkeerd geïnterpreteerd, dat niemand minder dan John Hattie zich genoodzaakt zag daar een gastblog over te schrijven: ‘Misinterpreting the Growth Mindset: Why We’re Doing Students a Disservice‘. Tijd dus om de puntjes op de i te zetten en scholen en leerkrachten te leren hoe het wel kan, hoe het wel moet. En dat is precies wat Katherine Muncaster en Shirley Clarke in hun boek doen. Aan de hand van praktische en onmiddellijk toe te passen lessen leren ze scholen en leerkrachten hoe ze vanuit een growth mindset-cultuur op school leerlingen zover kunnen brengen dat ze die growth mindset-manier van denken gaan toepassen in specifieke situaties, namelijk situaties waarin ze vast zitten, het even niet meer weten, geconfronteerd worden met hun schijnbare grenzen, angstig zijn, fouten maken. En dan spreken we niet langer van een hype, gaat het niet langer over beloftes die men niet kan waarmaken, maar is het een geschenk voor de toekomst.

Het boek bevat zoals gezegd uitgewerkte lessen om kinderen er enerzijds op de juiste manier te laten ervaren wat een growth mindset is en hen dit ook daadwerkelijk te laten ervaren. Het gaat, zoals op de achterzijde van het boek heel juist staat aangegeven, over oneindig veel meer dan gewoon uitspraken in de trant van ‘Gewoon blijven doorzetten en dan kom je er wel’. Het gaat in de lessen over de verschillende aspecten van een growth mindset zoals:

  • Talent is niet iets dat vaststaat. Je brein kan groeien!
  • Fouten maken mag en moet soms om verder te komen!
  • Uitdagingen zijn interessant omdat je er wat van kunt leren!
  • Waarom helpt doorzetten?
  • Wat is veerkracht?
  • Waarom helpt veerkracht?

Maar aan het begin van het boek staan een aantal korte hoofdstukken die men zeker moet lezen alvorens met de lessen aan de slag te gaan. Naast een korte uiteenzetting over de mindset-theorie wordt er ook een beschrijving gegeven van het waarom van de lessen, hoe die werden uitgewerkt en ervaren. En in de leeswijzer kom je te weten hoe je op de juiste manier met die lessen aan de slag kunt.

Kortom: warm aanbevolen!