Pluis heeft TOS

De zoektocht van Noita

Auteur:Jolijn Thijssen
Uitgeverij:Pica
Plaats: Huizen
Jaar:2020
Pagina’s:120
ISBN-13: 9789492525970
Prijs:€ 16,95

Mijn wens is dat kinderen met TOS en hun ouders en begeleiders meer van TOS gaan begrijpen.

Het doel is dat kinderen met TOS zich herkennen in de situaties in het verhaal en zich erkend voelen. Want heel vaak zijn hun problemen niet zichtbaar voor anderen. Dit boek geeft hen een steuntje in de rug.

TOS, dysfasie, ontwikkelingsdysfasie… het zijn begrippen die de afgelopen jaren meer en meer nadrukkelijker hun weg gevonden hebben naar het Vlaamse en Nederlandse onderwijs. Waar ze in de vorige eeuw nog voorbehouden leken voor beroepsmensen of wetenschappelijke auteurs, worden ze nu vlot in de mond genomen door ouders, leerkrachten en andere onderwijsmensen. Het is een van de verdiensten van uitgeverij Pica om deze begrippen met hun publicaties van onder andere Jet Isarin (auteur van onder ‘Spraaktaal Kids’ en de ‘Hulpwaaier TOS’) voor het onderwijsveld toegankelijk gemaakt te hebben. Vandaag voegt de uitgeverij daar een ‘ander’ standaardwerk aan toe. ‘Ander’, want anders in de zin van beleefd, doorleefd en ervaringsdeskundig. En bovendien geschreven als een (voor)lees- en vertelboek voor ouders en lagere schoolkinderen door een twaalfjarig meisje dat een broertje heeft met TOS . Doorheen het hele verhaal lees je haar persoonlijke zoektocht naar de concrete betekenis van deze stoornis en de manieren om haar broer te helpen, zijn leven overzichtelijker en minder frustrerend te maken. Nog maar zelden werd het verhaal rond TOS op zo een aangename, gevoelvolle en leerzame manier gebracht. Een verstandig boek van een wijze meid (of is het andersom?) Hiervoor volstaat maar een woord: Respect!

De gebruikelijke beschrijving van de inhoud laat ik haar achterwege. Die zou het leesplezier alleen maar bederven. Wel wil ik enkele elementen benadrukken die dit boek boven het gebruikelijke kinderverhaal’ doen uitstijgen en uitermate geschikt makent als onderdeel van de psycho-educatie voor kinderen met taalproblemen in het algemeen en TOS in het bijzonder:

  • vetgedrukte woorden die in de marge van het boek duidelijk omschreven en gevisualiseerd worden;
  • een afzonderlijke beschrijving van alle personages die toelaat om zich op gelijk welk moment weer correct op het verhaal en de verhaallijn te oriënteren;
  • vragen aan het einde van elk hoofdstuk die je toelaten om na te gaan in welke mate het kind de verhaallijn begrepen heeft;
  • de rubriek Hoe zit dat bij jou? die geregeld – maar niet na elk hoofdstuk – terugkeert en je toelaat om samen met het kind over de eigen persoonlijke situatie te reflecteren;
  • de gratis bijlage bij het boek, boordevol tips, die je via de website van uitgeverij Pica van het web kunt afhalen.

Ik kijk uit naar het vervolg!

Liefde voor letters en lezen

Handboek stimulering geletterdheid

Auteur:Hetty van den Berg, Irma Land & Iris Meijsing
Uitgeverij:SWP
Plaats: Amsterdam
Jaar:2019
Pagina’s:372
ISBN-13: 9789088500008
Prijs:€ 75,00

‘We moeten alle kinderen optimaal voorbereiden op hun deelname aan de maatschappij. Het risico op laaggeletterdheid moet wezenlijk verkleind worden. Hoe doen we dat? ‘

”Laaggeletterdheid wordt ook wel ‘functioneel analfabetisme’ genoemd. Het gaat om mensen in de leeftijd van zestien jaar en ouder die grote moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en/of met het gebruik van de computer’

Geletterdheid is geen zaak van de lagere school alleen. Deze zaak begint al heel vroeg thuis en in de voorschoolse kinderopvang door het creëren van een talige en taalrijke omgeving en moet systematisch en gericht aangepakt worden in het kleuteronderwijs zodat alle kinderen goed voorbereid beginnen aan het effectieve leesonderwijs van het eerste leerjaar en de daaropvolgende leerjaren. In de huidige COVID-19 periode wordt meer en meer duidelijk dat deze ‘gewone’ geletterdheid moet aangevuld worden met de ‘digitale’ geletterdheid. Ook aan deze laatste vorm van geletterdheid moet men al van jongsaf mee vertrouwd gemaakt worden. Het is de verdienste van dit boek (met bijbehorende website) – en dat is bovendien vrij uniek – om deze beide vormen van geletterdheid in één adem voor de leeftijdsgroep van 0 tot en met 7 jaar op een onderhoudende, aantrekkelijke en concrete wijze onder de aandacht te brengen. Dat het daarbij niet alleen stimulerend en preventief wil zijn voor alle kinderen in het algemeen, maar heel duidelijk ook uitgaat van een proactieve aanpak voor kinderen met een (digitale) taalachterstand in het bijzonder, maakt het tot een ‘verplicht’ hebbeding voor elke kinderopvang en basisschool.

In het eerste hoofdstuk leiden de auteurs hun boek in. Ze hebben het over het belang van het voorbereiden van kinderen op het functioneren in onze huidige maatschappij. Daarbij hebben ze aandacht voor de laaggeletterdheid en over de ontwikkeling van de geletterdheid. Hierbij laten ze het niet na om de samenhang tussen de mondelinge taalvaardigheid en de geletterdheid heel nadrukkelijk te duiden. Vaardigheden die ze hierbij centraal stellen zijn de woordenschat, de vertelvaardigheid, het luisteren, en het voeren van gesprekken. Dit hoofdstuk larderen ze verder met algemene tips een aanwijzingen op de geletterdheid van jonge kinderen te stimuleren.

Deze ‘stimulering’ werken ze verder uit in het tweede hoofdstuk waarbij ze de 21ste eeuwse geletterdheid uiteentrekken in 4 domeinen:

  • leesplezier, boekoriëntatie en verhaalbegrip,
  • taalbewustzijn en het alfabetisch principe,
  • functies van schrift,
  • digitale geletterdheid.

De digitale geletterdheid wordt verder uiteen getrokken in de volgende aspecten:

  • informatievaardigheden,
  • computerdenken,
  • ict-basisvaardigheden,
  • mediawijsheid.

Centraal plaatsen ze het onderzoekend en ontwerpend leren en de woordenschat om aan deze geletterdheid te werken. Ze hebben ook aandacht voor het signaleren en voorkomen van problemen.

De hoofdstukken 3, 4, 5 en 6 staan dan telkens volledig in het teken van één van de vier aspecten van de digitale geletterdheid zoals de auteurs die zien.

De hoofdstukken 7 en 8 sluiten het boek met heel concrete voorstellen af. In het zevende hoofdstuk werken de auteurs uit hoe men de ‘digitale’ geletterdheid tijdens het hoekenwerk in 7 verschillende maar toch met elkaar samenhangende hoeken kan stimuleren. In het achtste en laatste hoofdstuk tenslotte krijgt de lezer concrete voorstellen om het hele (school)jaar door de geletterdheid te stimuleren.

Zoals al eerder in andere woorden gezegd: een waardevol boek.