Proef op de som

Studeren met dyscalculie

Auteur:Annemie Desoete, Valérie Van Hees, Wim Tops & Marc Brysbaert
Uitgeverij:Academia Press
Plaats:Gent
Jaar:2012
Pagina’s:60
ISBN-13: 9789038220444
Prijs:€ 19,99

“Cijfers doorkruisen, net als letters, ons dagelijks ons leven. Een vlotte verwerking van getallen en hoeveelheden is heel belangrijk, zowel om de juiste trein te nemen, op tijd te komen, een bijsluiter te lezen, een treintabel te begrijpen als om te betalen aan de kassa. Anders dan bij het lezen, waar kleine fouten de betekenis van de tekst niet volledig teniet doen, leidt rekenen tot ‘goede’ of ‘foute’ resultaten’. De impact van dyscalculie op het algemeen functioneren is dan ook vrij groot.”

In een tijd waarin nagenoeg alle aandacht lijkt te gaan naar sociale en emotionele, gedrags- en ontwikkelingsproblemen, dreigt te kennis over leermoeilijkheden zoals lees-, spelling– en rekenproblemen in een snel tempo verloren te gaan. Niet in het minst omdat de verschillende onderwijskoepels en hun vormingsorganisaties daar niet langer op inzetten. Daarbij lijken ze – en hier geef ik hen het voordeel van de twijfel – te vergeten dat inzetten op handelingsgericht werken, handelingsgerichte diagnostiek, consultatieve leerlingbegeleiding en diverse diagnostische profielen tot niets leidt als die niet ondersteund worden door de nodige kennis over leermoeilijkheden en leerstoornissen. Ik weiger aan deze trend toe te geven. Vandaar dat ik dit boekje, intussen al acht jaar oud, met plezier weer onder de aandacht brengt. Omdat het wetenschappelijke inzichten koppelt aan concrete ervaringen. Het helpt alvast de handelingsverlegenheid van veel leerkrachten op te lossen. En alleen al daarvoor verdient het de nodige aandacht.

Het geheel bestaat uit een documentaire (bijgeleverd op dvd) en een educatief pakket. De bedoeling van beide is om de lezer de wereld van kinderen, jongeren en volwassenen met dyscalculie te leren kennen en te begrijpen. Want dit zijn de noodzakelijke voorwaarden om aan deze personen te gepaste ondersteuning te kunnen bieden. Om dit doel te bereiken, worden de ervaringen van de personen met dyscalculie zowel in de documentaire als in het boek gekoppeld aan wetenschappelijke inzichten, waarbij het boek die wetenschappelijke inzichten verder uitdiept.

In een twaalftal hoofdstukjes komen verschillende thema’s aan bod, gaande van de hardnekkigheid en prevalentie van deze rekenstoornis tot en met de diagnose en behandeling ervan. Ook de taak van het onderwijs daarbij wordt toegelicht. Andere thema’s die aan bod komen zijn:

  • erfelijkheid
  • hersenonderzoek in verband met rekenproblemen en dyscalculie
  • oorzaken ende verschillende theorieën erachter
  • de verschillende verschijningsvormen
  • de comorbiditeit
  • de (veranderende) kenmerken doorheen de schoolloopbaan

Een zeer uitgebreide literatuurlijst laat de geïnteresseerde daarenboven toe zich verder te verdiepen in de wereld van rekenproblemen en dyscalculie.

Aangeraden aan iedereen die zich snel en wetenschappelijk juist wil informeren.

Geprikkeld om te weten

Studeren met autisme

Auteur:Valérie Van Hees & Herbert Roeyers
Uitgeverij:Academia Press
Plaats: Gent
Jaar:2014
Pagina’s:98
ISBN-13: 9789038222691
Prijs:€ 24,99

“De overstap naar het basisonderwijs of het secundair onderwijs, het aanvatten van een nieuwe studierichting, de overstap naar het hoger onderwijs of naar de arbeidsmarkt zijn voor veel mensen positieve uitdagingen, maar voor mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) zijn deze transities vaak niet evident. Voor heel wat studenten met ASS verloopt de overgang van het secundair naar het hoger onderwijs niet zonder problemen.”

Veel onderwijsbegeleiders (CLB’ers en anderen) zullen het met me eens zijn: van sommige leerlingen met ASS in de basisschool kun je bijna met zekerheid voorspellen dat ze het in het regulier secundair onderwijs niet zullen halen. Heel vaak komen hun ouders, als eerste deskundige, daar ook spontaan mee op de proppen. Als er dan plaats is in het type 9 onderwijs met een opleidingsvorm 4, is dat zowel voor ouders als de leerling een grote opluchting. Helaas is het aantal gegadigden veel groter dan het aanbod. Wat dan weer leidt tot allerlei gekke toestanden zoals een loterij onder toezicht van een gerechtsdeurwaarder, leerlingen die vroegtijdig het reguliere basisonderwijs ruilen voor het buitengewoon basisonderwijs type 9 omdat ze dan voorrang krijgen bij de overgang naar het secundair onderwijs in een de aanverwante school voor buitengewoon secundair onderwijs type 9 opleidingsvorm 4 en dergelijke meer. Voor hen en de leerlingen met ASS die de overstap maken naar het reguliere secundaire onderwijs is de studiekeuze vaak niet evident. Een fenomeen dat je terugziet op alle cruciale studiekeuzemomenten in het secundair onderwijs. Net voor hen en hun ouders en begeleiders hebben de auteurs dit educatief pakket uitgewerkt. Een pakket dat razend actueel blijft, ook al is het enkele jaren oud. Een pakket dat een aantal inzichten aanreikt in verband met onderwijsloopbaanbegeleiding die ook voor andere leerlingen zonder ASS een meerwaarde kunnen betekenen. Kortom, een educatief pakket dat ik warm aanbeveel.

Leestip: Het boek komt met een dvd. Het lijkt mij het beste om, voor de herkenbaarheid van wat men leest, eerst de dvd te bekijken om daarna de aangeleverde inzichten in het boek na te lezen en te verdiepen.

Het boek bestaat voor mij uit twee duidelijke delen. In het eerste deel geven de auteurs in zeven hoofdstukken concrete informatie over ASS. De titels van de hoofdstukken spreken voor zich:

  • autismespectrumstoornis
  • ASS komt vaak voor
  • een complex samenspel van oorzaken
  • de hersenen functioneren anders
  • de informatie wordt anders verwerkt
  • ASS plus
  • een verhaal van sterktes

Het hoofdstuk een verhaal van sterktes is een oproep om ASS niet meer te benaderen vanuit enkel de zwaktes en tekorten. Juist door hun hersenen die anders georganiseerd zijn en op een andere manier functioneren hebben personen met ASS ook heel wat sterktes. Zoals daar zijn:

  • zeer goed geheugen, snel onthouden van losstaande feiten
  • nauwgezet
  • objectief
  • onbevooroordeeld
  • sterke visueel-ruimtelijke vaardigheden
  • sterk waarnemingsvermogen
  • situaties verwerken en interpreteren zonder emotionele geladenheid
  • analytisch en rechtlijnig denken

Het zijn trouwens een aantal van deze kenmerken die hen soms beter geschikt maken voor bepaalde jobs dan mensen zonder ASS.

De drie laatste hoofdstukken van het boek, die helemaal in het teken staan van de (overgang naar) het hoger onderwijs, gaan niet alleen dieper in op de studiekeuze voor het hoger onderwijs, de begeleiding bij het studiekeuze proces maar ook op de begeleiding in de loop van het hoger onderwijs. Niet te missen dus.