Dialooginstrument HGW

Meer diepgang in de collegiale dialoog

Auteur:Tijn Nuyens
Uitgeverij:Bazalt
Plaats:Rotterdam
Jaar:2016
Pagina’s:
ISBN-13:9789461182197
Prijs:€ 44,-

“Veel Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs hebben gekozen voor Handelingsgericht Werken als richtinggevend concept om inhoud te geven aan de inrichting van de leerlingbegeleiding. Leraren die de onderwijsbehoeften van alle leerlingen kennen en hierop hun handelen baseren, dragen actief bij aan het realiseren van Passend Onderwijs.”

Het formuleren van de onderwijsbehoeften van de leerling is één van de belangrijkste aspecten van het handelingsgericht werken. Meer nog: in Vlaanderen is dit een verplicht onderdeel van de verslagen en gemotiveerde verslagen die in het kader van het M-decreet en het inclusief onderwijs – in Nederland gebruikt men de term Passend Onderwijs moeten geschreven worden als toegangsticket tot het ondersteuningsaanbod of het buitengewoon onderwijs. Alles staat en valt dus met het formuleren van de zorgvraag van de leerling door de leerkracht. En net dat blijkt – onder andere uit de mdo’s die ik bijwoon – nog heel moeilijk te zijn voor heel veel leerkrachten. Met andere woorden: geen geformuleerde zorgvraag, geen geformuleerde onderwijsbehoeften. Dit Dialooginstrument HGW is dan ook de ideaal reisgezel op de tocht naar het formuleren van de zorgvraag en de daarbijhorende onderwijsbehoeften. Meer nog: het koppelt die onderwijsbehoeften aan de benodigde leerkrachtvaardigheden én peilt naar de visie van de leerkracht op de haalbaarheid van de voorgestelde oplossingen. Uniek in zijn soort, zou dit instrument dan ook veel bekender in Vlaanderen moeten zijn dan het nu is. Omdat leerkrachten, schoolteams, pedagogische begeleiders, competentiebegeleiders, onderwijsbegeleiders en leerkrachtopleiders erdoor een methodiek en instrument krijgen aangereikt dat volgens mij momenteel zijn gelijke niet kent.

Het instrument heeft als doel om de leerkracht te helpen bij het formuleren van de onderwijsbehoeften van een leerling op vier verschillende domeinen:

  • gedrag
  • gezondheid
  • leren
  • werkhouding

Het gaat over een dialoogsessie tussen twee personen (leerkracht en …) die bestaat uit de volgende zeven stappen:

  1. Het benoemen van stimulerende en belemmerende factoren
  2. Het benoemen van het doel dat men met de leerling wil bereiken
  3. Het formuleren van de onderwijsbehoeften
  4. Het verkennen van de mindset van de leerkracht
  5. het formuleren van de leraarvaardigheden
  6. Het formuleren van het planmatig handelen
  7. Het vastleggen van de afspraken

Voor elk van de vier domeinen bevat het Dialooginstrument HGW kaartjes die de onderwijsbehoeften van de leerling koppelen aan de bijbehorende (en benodigde) leerkrachtvaardigheden. Voor het domein Leren zijn de leerkrachtvaardigheden daarenboven ingedeeld in instructie- en managementvaardigheden. Deze domeinkaartjes zijn vergezeld van kaartjes die helpen om na te gaan wat het perspectief is van de leerkracht (mindset) en hem helpen om het probleem planmatig aan te pakken (planmatig handelen).

Hoe je werkt met het dialooginstrument zie je in het onderstaande filmpje.

Een absolute aanrader!